Biography
Myriam Lefebvre is a multidisciplinary researcher, with a passion for beekeeping, nature photography and birdwatching.
After studying social communication, biology and public health, she completed a PhD at Macquarie University in Sydney (Australia) on how bees use vibrations to communicate alarm. Later, she examined the potential effects of climate change on malaria and animal populations. Back in Belgium, Myriam joined the first team to investigate why honeybee colonies were disappearing in increasingly high numbers. For the last ten years, Myriam has been exploring consciousness in animals, which led to the discovery of undocumented bee behaviours and the “To Be a Bee” macrophotography exhibit.
Presently, Myriam is finalizing a radio program on how beekeepers relate to their bees, is conducting research on honeybees’ behaviour, is assisting children with learning disabilities and is writing a book.
Lecture – The voice of the bees
For millions of years, bees and plants co-evolved through a very complex form of interdependence that would progressively lead to the surface of the planet being covered with flowering bushes and trees. It is within this intensely buzzing environment that human beings emerged. The destinies of bees and humans would be sealed forever by the discovery of honey. Bees became an object of worship across many traditions worldwide.
At the beginning of the 20th century, the influence of bees on our collective imagination reached new heights. The discovery by Karl von Frisch of a honeybee “language” forced us to reexamine our assumptions about the intelligence of animals, especially of that of insects. In parallel, agriculture intensified, the need for food crops necessitating pollination by bees escalated, and biodiversity came under attack almost everywhere. Bees were used on a large scale to increase production and profit… until the massive widespread collapse of colonies started to make headlines.
Beekeepers, who initially witnessed this tragedy silently, came out of the shadows and told their story. The enchantment for bees that researchers had cultivated in the public for decades bore its fruits. Thanks to their scientific intersession, bees easily entered the media worldwide as well as the hearts of people.
Today, bees reach out to us, both as sentries watching over the integrity of the environment and as crucial stakeholders and caretakers of our food chain. They invite us to re-examine how we relate to the entire living world. At the cost of their lives, they wake us up to another level of consciousness.
Like a number of others, the astrophysicist Trinh Xuan Thuan adds his voice to the restrained humming call of the bees: “Too often, the modern world makes us forget that our inner dimensions are essential for our well-being and that we all live in symbiosis with an ecosystem we have to nurture and take care of.”
Video
Website
Biographie
Myriam Lefebvre est une chercheuse pluridisciplinaire, passionnée d’apiculture, d’ornithologie et de photographie.
Après des études en communications sociales, en biologie et en santé publique, elle obtient un doctorat de la Macquarie University (Australie) pour ses découvertes sur le comportement vibratoire de l’abeille mellifère. Par la suite, elle se concentre sur la santé publique en Europe, s’intéresse aux effets du changement climatique sur la malaria et participe aux premières enquêtes belges sur les mortalités anormales de colonies d’abeilles. Depuis plus 10 ans, Myriam poursuit une réflexion ininterrompue sur la nature de la conscience, qui modifiera en profondeur sa manière d’observer et d’entrer en relation avec le monde des animaux. Ce changement de regard est à l’origine de l’exposition photo “To be a bee” et de la découverte de comportements inédits chez l’abeille mellifère.
Conférence – La voix des abeilles
Pendant les millions d’années où nous cheminions vers une forme humaine, les abeilles développaient avec le monde végétal une interdépendance très complexe qui allait profondément modifier la surface de la planète et la recouvrir de plantes à fleurs. C’est dans ce contexte de butinage intense que nous sommes discrètement passés à la verticalité et puis à la lente conquête de tous les habitats possibles. La découverte du miel allait sceller nos deux destins. Progressivement, la plupart des traditions humaines vont élever les abeilles au rang de déités.
Au début du 20ème siècle, l’impact des abeilles sur notre imaginaire et notre mode de vie prend une ampleur nouvelle. La découverte en 1945 par le biologiste Karl von Frisch d’une forme de langage chez l’abeille mellifère ébranle nos certitudes quant aux capacités d’intelligence du monde animal et, a fortiori, de celles des insectes. Le prix Nobel qui y est associé va motiver des générations de chercheurs à explorer les moindres recoins du comportement des abeilles mellifères. A la même époque, l’agriculture s’intensifie et les champs de plantes comestibles nécessitant une fécondation par les abeilles ne cessent plus de s’étendre. La biodiversité recule partout. Les abeilles sont exploitées à grande échelle pour augmenter les productions et les profits. Jusqu’à la catastrophe. Jusqu’à ce qu’on ne parle plus que de mort et de disparition d’abeilles.
Les apiculteurs sortent de l’ombre, un à un, puis par régions entières pour témoigner de la situation dans les ruchers et dans l’environnement. La fascination pour l’abeille, que les chercheurs avaient entretenue pendant des décennies dans l’imaginaire collectif, ouvre la porte des medias et des cœurs.
Aujourd’hui, les abeilles sont devenues les ambassadrices d’un changement nécessaire et urgent à l’échelle planétaire. Elles nous interpellent au double titre de sentinelles de l’environnement et de garantes d’une partie essentielle de notre alimentation. Plus fondamentalement, elles questionnent notre relation avec l’ensemble du monde vivant. Au prix de leur vie, elles nous éveillent à une autre qualité de conscience.
Comme bien d’autres encore, la voix de l’astrophysicien Trinh Xuan Thuan vient renforcer celle des abeilles: “Trop souvent le monde moderne nous fait oublier que nos dimensions intérieures sont primordiales pour notre bien-être et que nous vivons en symbiose avec un écosystème vivant dont nous devons prendre soin”.
Vidéo
Site web
Biografie
Myriam Lefebvre is multidisciplinair onderzoeker, met een passie voor bijenteelt, natuurfotografie en ornitologie.
Ze studeerde sociale communicatie, biologie en volksgezondheid, waarna ze een research-doctoraat voltooide aan de Macquarie Universiteit in Sydney (Australië) over het gebruik van vibraties bij bijen om alarm te slaan. Daarna onderzocht ze de mogelijke gevolgen van klimaatsverandering voor malaria en dierenpopulaties. Terug in België maakt Myriam deel uit van het eerste team onderzoekers dat zich toelegde op het abnormaal verdwijnen van steeds grotere aantallen bijenpopulaties. In de laatste tien jaar bestudeert Myriam het bewustzijn bij dieren, waarbij tot nu toe onbekende ontdekkingen werden gedaan. Dit leidde ook tot de foto tentoonstelling “Bij zijn”.
Momenteel werkt Myriam aan een radioprogramma over de relatie van imkers tot hun bijen, voert ze onderzoek uit naar het gedrag van honingbijen, staat ze kinderen met leerproblemen bij en schrijft ze een boek.
Lezing – De stem van de bijen
Miljoenen jaren lang evolueerden bijen en planten tesamen in een zeer complexe vorm van wisselwerking dat geleidelijk aan ervoor zorgde dat de planeet bedekt werd met bloeiende struiken en bomen. Het is in deze intensief zoemende omgeving dat de mens onstaat. Het lot van de bij en de mens wordt voor altijd verzegeld door de ontdekking van honing. In vele tradities in de wereld werden bijen daarna aanbeden.
In het begin van de 20ste eeuw bereikte de invloed van bijen op onze gezamelijke verbeelding nieuwe hoogtes. Door de ontdekking van een honingbij “taal” door Karl von Frisch, moest onze aannames over de intelligentie van dieren opnieuw onderzocht worden, vooral bij insecten. Tegelijkertijd intensifieerde de landbouw, verhoogde de nood aan gewassen die door bijen bestuifd moesten worden en kwam de biodiversiteit bijna overal in het gedrang. Bijen werden op grote schaal gebruikt om productie en winst te vergroten… totdat voorpagina´s beschreven hoe kolonies massaal verdwenen.
Imkers die dit eerst stilzwijgend aanschouwden, kwamen naar buiten met hun verhaal. De publieke fascinatie voor bijen die onderzoekers decennia lang hadden ontwikkeld, wierp zijn vruchten af. Dankzij hun wetenschappelijke tussenkomst geraakten bijen gemakkelijk in de media wereldwijd en in het hart van de mensen.
Nu wenden de bijen zich tot ons, als bewakers van de integriteit van het milieu en als essentiële stakeholders en zorgdragers van onze voedselketen. Ze nodigen uit om opnieuw onze relatie tot de hele leefwereld te onderzoeken. Ten koste van hun leven brengen ze ons op een ander bewustzijnsniveau.
Zoals een aantal anderen voegt de astrofysicus Trinh Xuan Thuan zijn stem toe aan het zachte gezoem van de bijen: “Al te vaak doet de moderne wereld ons vergeten dat onze innerlijke dimensies essentieel zijn voor ons welzijn en dat we allen in een symbiose leven met een ecosysteem dat we moeten voeden en en zorg voor dragen.”
Video